Hepatit A
Hepatit A, Hepatit B ve C gibi karaciğerde enflamasyona neden olan bir hastalıktır. ABD’de her yıl yaklaşık 180.000m kişi hastalığa yakalanmakta, bunların yarısı belirtileri bile farketmeden hastalığı geçirmekte ve ömür boyu bağışıklık kazanmaktadır. Yaklaşık her yıl 100 kişi Hepatit A’nin neden olduğu karaciğer hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Hepatit A kronik enfeksiyona neden olmaz ve çok nadir olarak ölümle sonuçlanır.
Çocuklar arasında çok yaygındır. Buna şaşırmamak lazım çünkü dışkı yoluyla bulaşır. Özellikle kreşe giden çocukların ellerinin temiz tutulması çok zor olduğundan paylaşılan oyuncaklar hastalığın yayılmasında rol oynar. Hastalık aynı zamanda kontamine olmuş su ve kirli elle hazırlanan yemekler yoluyla da bulaşır. Çok nadir olarak bağışlanan kan yoluyla da geçebilir.
Su çiçeği gibi Hepatit A da ergenlikte çocukluktan daha tehlikeli bir hastalıktır.
Hepatit A için kimler risktedir:
Hepatit A ergenleri etkilediğinden daha çok çocukları etkiler. Buna karşın çocuklar yetişkinlere oranlar daha az belirti gösterirler.
* 2 yaş ve üstü seyahat eden veya Hepatit A hastalığının yoğun görüldüğü ülkelerde yaşayanlar Orta ve Güney Amerika, Meksika, Asya (Japonya hariç), Afrika ve Güney ve Doğu Avrupa.
* Sokaktan uyuşturucu satın alanlar
* Kronik karaciğer hastalığı olanlar
* Homoseksüel erkekler
* Clotting Factor Concentrates (bir tür kan ürünü, kanın pıhtılaşmasıyla alakalı) alanlar
Belirtiler ve Tedavi
Hepatit A virüsü vücuda girdikten sonra karaciğere zarar verecek hale gelebilmesi için bir ay boyunca çoğalması gerekmektedir. Belirtiler arasında sarılık, iştah kaybı, koyu renk idrar, başdönmesi yer alır. Bu belirtiler 2 aya kadar devam eder pekçok kişide. Ancak %15 bu belirtileri ara sıra altı ay boyunca hisseder.
Hepatit A Aşısı
Hepatit A aşısı formeldahit tarfından öldürülen tam virüsten oluşur. Aşı iki yaş ve üstü için dizayn edilmiştir ve önceki dozlara ciddi alerjik reaksiyonu olan hiçkimse için uygun değildir. Hamileler üzerindeki etkisi bilinmemektedir, buna karşın CDC riskin çok düşük olduğuna inanmaktadır. Ayrıca CDC ağır hastalığı olanların beklemelerini, hastalıkları hafif seyrediyorsa aşıyı olmalarında sakınca olmadığına inanmaktadır.
Aşının Yanetkileri
CDC bir kaç negatif yanetki bildirmiştir. Aşıdan 3-5 gün sonra oluşur ve 1-2 gün devam eder. Bunlar:
* Aşı bölgesinde acı 2 erişkinden 1ini ve 5 çocuktan 1ini etkiler
* Başağrısı 6 yetişkinden 1ini ve 20 çocuktan 1ini etkiler
* İştah kaybı 12 çocuktan 1ini etkiler
CDCye göre ciddi yanetkiler çok seyrektir. Aşıdan sonra birkaç saniye veya birkaç dakika sonra gerçekleşir. Belirtiler : Hırıltı, ürtiker, solgunluk, nefes almada güçlük. Üretici firmanın ürün kağıdında belirttiği daha ciddi yanetkileri arasında katılma, nöropati, Guillain Barre Sendromu, MS, ve diğer bağışıklık sorunları ve beyin komplikasyonları. Bu belirtiler devam ederse hemen doktorla bağlantıya geçilmeli ve Aşı Yanetkı Bildirme Servisine (VAERS) haber verilmelidir.
Aşıya Alternatif
Hastalığın seyrettiği ülkelere seyahat edecek kişiler için 3 ila 5 ay arası koruma sağlayacak İmmünoglobün bulunmaktadır. Hastalığı kapmadan önce veya kaptıktan sonraki iki hafta içinde verilebilir. İmmünoglobine karşı yanetki çok seyrektir, bunlar aşı bölgesinde şişlik, üritker, veya alerjik reaksiyonlardır.
ÖZET
Hizmetim boyunca Hepatit A aşısını hastalarıma rutin vurdurulmalarını tavsiye etmedim. Bu kürtajla düşürülmüş bebek hücresi üzerinde büyüyen aşılardan birdiğeri, ki bu başka pekçok yanetkiye kapı açmaktadır. Ayrıca formalin, Phenoxyethanol, ve albÜmin içermektedir.
Aşının içeriğindekilere karşı hiçbir anlamlı araştırma yapılmamıştır. Merck ürünün prospektüsünde ateş ve yerel şikayetler için 5 gün vermektedir.
Kaynak: : What Your Doctor May Not Tell You About Sf.229-233
Mayo Clinic: “Hepatit A için özel bir tedavi şekli yoktur. Vücudunuz Hepatit A virüsunu kendisi temizleyecektir. Pekçok Hepatit A vakasında karaciğere hiçbir hasar vermeden bir veya iki ay içinde hastalık kendiliğinden geçmektedir.” diyor. “Düşük enerji seviyeniz olacak, başdönmesiyle başetmeyi yolları bulacaksınız, karaciğerinizi hastalık süresince yormayacaksınız, yani içki içmeyeceksiniz karaciğeri yoran ilaçlardan uzak duracaksınız.
Kaynak: MayoClinic
Son Yorumlar